پارس رای آب
شرکت مهندسی مشاور (سهامی خاص)
تاسیس ۱۳۷۴

ارزيابي اثرات زيست محيطي احداث سد تأخيري تغذيه‌اي سرپنيران فارس​​​​​​​

موضوع پروژه :
سد سرپنيران در استان فارس در حدود 10 كيلومتري بالاي سعادت‌شهر و 140 كيلومتري شمال شهر شيراز در حال مطالعه براي احداث است . در گذشته (3000 سال قبل) يك سد قديمي در جاي معين سد وجودداشته و آب را با تأخيري كوتاه از طريق يك كانال ساروجي به طور هنرمندانه به سيوند منتقل مي‌كرده ، ضمن اينكه دشت‌هاي پاسارگاد و مرغاب را نيز آبياري مي‌كرده‌است .
 
ارزيابي اثرات زيست محيطي طرح :
در حالت عدم اجراي طرح سيلابهاي بالادست در گلمكان از جنوب كوه‌هاي كره‌اي عبوركرده و به دشت گلمكان مي‌رسد و پس از يك دوره كوتاه تالابي نمودن منطقه از دره سعادت‌شهر عبوركرده و وارد رودخانه سيوند مي‌گردد . البته در اين حالت امكان كشاورزي در دشت گلمكان بدليل بالارفتن سطح آب زيرزميني افزايش مي‌يابد ضمن اينكه در مسير امكان برداشت آب نيز وجود دارد .
در حالت احداث سد بخشي از زمينهاي روستاي گلمكان زير آب ميرود و جاده ارتباطي آن قطع مي‌گردد و ضروري است كه جاده‌اي جديد براي آن احداث گردد . بدليل توسعه كشاورزي درصورت عدم برنامه‌ريزي AMP مقادير قابل توجهي كود و سموم وارد رودخانه سيوند مي‌گردد مقادير واردشده بدليل احداث سد سيوند در بالادست و كم شدن دبي رودخانه اثر بيشتري بر رودخانه سيوند و مسير آن خواهدگذاشت . آب زيرزميني دشت سعادت‌شهر نسبت به گذشته داراي آلايندگي سموم و كودهاي نيتراتي بالاتري مي‌گردد . اين مسئله تا حد زيادي نيز اجتناب ناپذير است . بخشي از جنگل‌هاي بلوط ، بادام و وليك زير آب ميرود و تعدادي از پايه‌هاي گون، كلا ميرحسن و برخي ديگر از گونه‌هاي بومي زير آب ميرود ، در جريان اجراي طرح حيات وحش منطقه آسيب چنداني نمي‌بيند در شرايط موجود نيز منطقه از شرايط ويژه و خاصي از ديدگاه بيولوژيكي برخوردار نمي‌باشد .
در شرايط طرح محدوده‌هاي آبدار منطقه افزايش مي‌يابد و در يك دورة مناسبي محيط آبي خوبي در محور سرپنيران ايجادمي‌شود كه مي‌تواند محل اقامت موقت امني براي برخي از پرندگان مهاجر بحساب آيد .
در شرايط اجراي طرح اوضاع اقتصادي گلمكان و سعادت‌شهر مرمت ‌مي‌يابد . با افزايش فعاليت بانك‌هاي كشاورزي در منطقه و بالارفتن مصارف مؤلفه‌هاي كشاورزي تعداد زيادي شغل تعريف‌مي‌شود و گردش ريالي در منطقه بالا ميرود و اوضاع اقتصادي تازه‌اي بوجود مي‌آيد كه در آن تعداد كثيري از افراد منتفع مي‌گردند . در مجموع با بررسي‌هاي انجام‌شده نتايج ارزيابي طرح سرپنيران مثبت نتيجه‌گيري گرديده‌است و توصيه شده‌است كه براي حفاظت رودخانه سيوند و آب زيرزميني دشت سعادت‌شهر روشهاي كشاورزي دقيقي بكاربرود كه در آن مقادير مصرف سموم و كردها به حداقل برسد .
 
كارفرما :
          شركت سهامي‌آب منطقه‌‌اي فارس، بوشهر، كهگيلويه و بويراحمد – اداره كل‌امورآب استان فارس​​​​​​​